Από ευκατάστατη αστική οικογένεια άρχισε θεολογικές σπουδές τις οποίες εγκατέλειψε χάριν της Νομικής. Έγινε δικηγόρος αλλά το πάθος του ήταν η λογοτεχνία. Παντρεύτηκε και χώρισε πολύ γρήγορα και προσκολλήθηκε μετά στον πανίσχυρο υπουργό του Λουδοβίκου ΙΔ΄ Φουκέ, για τον οποίο έγραφε υμνητικά ποιήματα. Μετά την πτώση του Φουκέ, ο ονειροπόλος, αφηρημένος και επιπόλαιος Λα Φονταίν έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του ως παράσιτος σε μέγαρα φιλόμουσων ευγενών (είκοσι χρόνια, σχεδόν ως τον θάνατό του, στο μέγαρο της μαντάμ ντε Σαμπλιέρ).

Το 1684 εξελέγη μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας και πήρε μέρος στην Διαμάχη των Αρχαίων και των Συγχρόνων (Querelle des Anciens et des Modernes) τασσόμενος με το μέρος των «Αρχαίων».

Οφείλει την δόξα του στους Μύθους του. Έπαιρνε τα θέματά του από παντού, κυρίως όμως από τον Αίσωπο, τα μεταμόρφωνε με αξιοθαύμαστη τέχνη, ποικιλία ύφους και ψυχολογικό βάθος, και κατέληγε σε ηθικό δίδαγμα ζωγραφίζοντας όλους τους χαρακτήρες και καταστάσεις.

Σπουδαιότερα έργα του : Contes (Διηγήματα, 1665) και προ πάντων οι Fables (Μύθοι 1668, με απειράριθμες επανεκδόσεις).