ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Pollock, Rothco και De Kooning στα δίχτυα της CIA

Tweet
Share
Tweet
Share

Toυ Τάκη Λαϊνά 

Όταν εφευρέθηκε το ραντάρ.. στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο οι αμερικανοί έσπαγαν το κεφάλι τους να κατασκευάσουν ένα αεροσκάφος που θα περνούσε απαρατήρητο. Κάπου στο 1942 γεννήθηκε το stealth που είχε ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά όπως το σημερινό αλλά πέρασαν αρκετά χρόνια μέχρι να είναι πλήρως αξιοποιήσιμο, ο πόλεμος είχε τελειώσει, ο Ψυχρός πόλεμος είχε μόλις ξεκινήσει με ένταση και όταν το Πεντάγωνο εκλήθη να διαλέξει μεταξύ Stealth και B52 προκειμένου να εγκρίνει τη μαζική παραγωγή τους διάλεξε το δεύτερο με το αιτιολογικό πως το «Υπερφρούριο» προκαλούσε σοκ και δέος μόνο και μόνο από το μέγεθος τους όταν διέσχιζε τους αιθέρες.

Αλλά μόνο με στρατιωτικά μέσα δεν κερδίζεις τις εντυπώσεις. Χρειάζεσαι και άλλα στηρίγματα. Από την άλλη πλευρά, οι καταναλωτικές διαφημίσεις που ξεχείλιζαν από ευμάρεια προβάλλοντας το αμερικανικό όνειρο.. και τα Δυτικό τρόπο ζωής ολίγη συνεισφορά είχαν γιατί οι μεν ανατολικοί ήταν αποκομμένοι από τον έξω κόσμο οι δε δυτικοί είχαν τα δικά τους προϊόντα και άλλωστε οι ευρωπαίοι ποτέ δεν ήταν «ξιπασμένοι» σαν τους αμερικανούς.

Κάπως έτσι, για να κερδίσουν έδαφος, οι αμερικανοί στράφηκαν στην τέχνη. Και όχι ένα οποιοδήποτε ρεύμα αλλά στο κυρίαρχο της εποχής, καθαρά αμερικανικό. Τον Νέο Εξπρεσιονισμό που είχε εκπροσώπους κορυφαίους ζωγράφους όπως οι Jackson Pollock, Robert Motherwell, Willem de Kooning και Mark Rothko.

Θα πρέπει να πούμε πως, το αμερικανικό κοινό ως εκείνη την εποχή, χλεύαζε την μοντέρνα τέχνη με τον ίδιο τον αμερικανό πρόεδρο Τρούμαν να έχει πει το αμίμητο.. « Αν αυτό είναι τέχνη εγώ είμαι Μαύρος της Αφρικής και θα είμαι ένας βλάκας αν δεχτώ να πληρώνω φόρους για να προβάλλονται τέτοιες ανοησίες» . Ακόμη πολλοί από τους καλλιτέχνες ήταν καταγεγραμμένοι είτε ως κουμουνιστές είτε ως συμπαθούντες.

Ωστόσο όταν το 1947 ιδρύθηκε η CIA, τα περί αριστεροσύνης δεν την εμπόδισαν και έπιασε αμέσως δουλειά με σκοπό να προβάλει σε ολόκληρο τον κόσμο τη σύγχρονη αμερικανική ζωγραφική ως αιχμή του δόρατός όσον αφορά την καλλιτεχνική και δημιουργική ελευθερία απέναντι στη στρατευμένη και παγιδευμένη Ρωσική τέχνη. Εξ’ άλλου έπρεπαν να αντιδράσουν και γρήγορά αφού εβάλοντο από παντού λόγω του Μακαρθισμού.

Τρόποι δεν άργησαν να βρεθούν και η μέθοδος δοκιμασμένη και αποτελεσματική. Επηρεασμός των ΜΜΕ. Στην αρχή άρχισε η προβολή και υποστήριξη μέσω του περιοδικού Encounter για να φθάσουν σε κάποια στιγμή να επηρεάζονται με «αδιαφανείς» τρόπους περί τις 800 εφημερίδες και περιοδικά…

Ήταν δε εξαιρετικά ευνοϊκή η συγκυρία πως την είχαν αρχίσει να επανδρώνουν στελέχη απόφοιτοι του Yale ka Harvard που ήταν αρκετά πιο φιλελεύθεροι έχοντας περάσει ανέμελα και μποέμικα φοιτητικά χρόνια, με ποτό, μουσική και καλλιτεχνικές βραδιές.

Το αστείο στην CIA ήταν πως το συγκεκριμένο τμήμα, που σύντομα απέκτησε 52 υποκαταστήματα σε 52 χώρες ήταν κάτι σαν το Soho της Νέας Υόρκης.

Κορυφαίες στιγμές η διοργάνωση μεγαλειωδών σε κοσμοσυρροή εκθέσεων σε όλες τις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, το 1952 με την έκθεση «Σύγχρονη Αμερικανική Τέχνη» το 1955 , και η «Η Νέα Αμερικανική Ζωγραφική» το 1958-59.

Κατόπιν τα πράγματα έγιναν ευκολότερα αφού στο παιχνίδι δέχθηκε να μπει και ο μεγιστάνας Nelson Rockefeller καθώς και άλλοι προστάτες των τεχνών με αποτέλεσμα η CIA να έχει ακόμη μεγαλύτερη ευχέρεια στην πραγματοποίηση των σχεδίων της.

Ο William Paley, πρόεδρος του CBS broadcasting αλλά και ιδρυτικό μέλος της CIA ήταν μέλος του ΔΣ του Ιδρύματος των Rockefeller, ενώ ο Tom Braden, πρώτος επικεφαλής του τομέα Εξωτερικών Υποθέσεων της Υπηρεσίας, έγινε εκτελεστικός γραμματέας του ιδρύματος.

Αργότερα στήθηκε το Farfield Foundation, όπου η CIA τοποθέτησε επικεφαλής έναν άλλο φιλότεχνο μεγιστάνα τον Julius Fleischmann. Έτσι κανείς δεν αναρωτήθηκε που βρίσκονταν τα χρήματα για να διοργανώνονται οι εκθέσεις. Όλοι νόμιζαν πως ήταν χρήματα των φιλότεχνων Κροίσων, ενώ ήταν χρήματα από τα μυστικά κονδύλια της CΙΑ.

Αναπολώντας εκείνα τα χρόνια, ο συνταξιούχος πλέον tom Braden δηλώνει. «Αυτή ίσως είναι και η πιο επιτυχημένη επιχείρηση της CIA»

Και δεν έχει καθόλου άδικο.

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: Προηγούμενο θέμα Επόμενο θέμα

Προσθήκη σχολίου

Premium Penna Reporter Mamamia CityWoman