Συγκεκριμένα, εικονίζονταν πλήθος νεκρών πουλιών τα οποία ανήκουν στα είδη Βαρβάρα (Tadorna tadorna) και Καστανόπαπια (Tadorna ferruginea). Το κυνήγι αυτών των ειδών απαγορεύεται στη χώρα μας βάσει της εθνικής νομοθεσίας, ενώ και τα δύο είδη χαρακτηρίζονται ως «Τρωτά» στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Η Καστανόπαπια μάλιστα, περιλαμβάνεται και στο Παράρτημα Ι της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τα Πουλιά, δηλαδή πρόκειται για είδος που χρήζει ιδιαίτερης προστασίας και σε Ευρωπαϊκό επίπεδο.

Με αφορμή την αποτρόπαια πράξη, το Penna.gr επικοινώνησε με την Συντονίστρια Ενημέρωσης Δράσεων Διατήρησης της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας, κ. Ρούλα Τρίγκου, η οποία μας απάντησε σε καίρια ερωτήματα για τη λαθροθηρία.

-Τι είναι λαθροθηρία;

Η λαθροθηρία είναι η παράβαση της εθνικής νομοθεσίας για τη θήρα, δηλαδή το κυνήγι ζώων. Οι «κανόνες» ορίζονται κυρίως  με την Υπουργική Απόφαση, η οποία εκδίδεται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ετησίως λίγο πριν την έναρξη της κυνηγετικής περιόδου, η οποία είναι στις 20 Αυγούστου, και ονομάζεται «Ρυθμιστική». Χαρακτηριστικά παραδείγματα λαθροθηρίας είναι τα εξής:

-          η θήρα πριν και μετά από το επιτρεπόμενο ωράριο, το οποίο είναι μισή ώρα πριν και μισή ώρα μετά από την ανατολή και τη δύση του ηλίου αντίστοιχα

-          η θήρα εντός Καταφυγίων Άγριας Ζωής

-          η θήρα με χρήση ομοιωμάτων (συνήθως πάπιας και χήνας) και με τη χρήση ηχομιμητικών συσκευών (οι οποίες προσελκύουν τα πουλιά)

-          η θήρα με χρήση όπλου που δύναται να φέρει πάνω από 3 φυσσίγια

-          η θήρα ειδών τα οποία δεν συμπεριλαμβάνονται στον κατάλογο των θηρεύσιμων ειδών (όπως τα προστατευόμενα και απειλούμενα είδη)

-          η θήρα χωρίς τη σχετική άδεια

-          η θήρα εκτός της κυνηγετικής περιόδου

-          η θήρα αριθμού ειδών άνω του επιτρεπόμενου ορίου

-          η θήρα πτηνών με σκάγια τα οποία περιέχουν μόλυβδο σε υγροτοπικά οικοσυστήματα

Τα κατά τόπους Δασαρχεία και Διευθύνσεις Δασών έχουν τη δικαιοδοσία να ορίζουν περαιτέρω διατάξεις για τις περιοχές ευθύνης τους όπως για παράδειγμα η απαγόρευση της θήρας λόγο ισχυρής χιονόπτωσης.

Βαρβάρα (Tadorna tadorna)

-Υπάρχει στην Ελλάδα;

Όπου υπάρχει θήρα υπάρχει και λαθροθηρία, και σε αυτό η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Το φαινόμενο είναι αρκετά διαδεδομένο, κάτι το οποίο είναι φανερό σε οποιονδήποτε βρεθεί ο ίδιος στους υγροτόπους τον χειμώνα, ή για παράδειγμα στα Ιόνια Νησιά την άνοιξη και έχει μία βασική γνώση των κυνηγητικών διατάξεων. Η Ορνιθολογική δέχεται συχνά κλήσεις από πολίτες, οι οποίοι καταγγέλλουν περιστατικά λαθροθηρίας, ενώ περιστατικά καταγράφονται, καταγγέλλονται και διαχειρίζονται αρμοδίως από τις δασικές υπηρεσίες. Πλήθος περιστατικών καταγράφεται σε κέντρα περίθαλψης άγριων ζώων στη χώρα.

-Ποιος λαθροθηρεύει και γιατί;

Οποιοσδήποτε βρίσκεται στην ύπαιθρο φέροντας σχετικό όπλο μπορεί να γίνει ακούσια ή/και εκούσια λαθροθήρας. Ακούσια, όμως καθόλα παράνομη και άρα καταδικαστέα, είναι για παράδειγμα η θήρα εντός του ορίου ενός Καταφυγίου Άγριας Ζωής, το οποίο όριο όμως μπορεί να μην είναι διακριτό και άλλα ο λαθροθήρας μπορεί να ισχυριστεί πως δεν το γνώριζε (παρόλο που όφειλε). Ο λαθροθήρας ενδέχεται να έχει άγνοια της κυνηγετικής νομοθεσίας, και να αδυνατεί να αναγνωρίσει τα θηρεύσιμα είδη από τα μη θηρεύσιμα. Ενδέχεται επίσης να έχει πλήρη γνώση των παραπάνω, αλλά παρόλα αυτά να μη τα θεωρεί άξια προσοχής. Η απουσία ισχυρού ελεγκτικού μηχανισμού στην ύπαιθρο, όπως επίσης και η δυσκινησία της απόδοσης δικαιοσύνης διευκολύνει την δράση λαθροθηρών και καθίσταται εμπόδιο στην πάταξη της λαθροθηρίας. Λόγος λαθροθηρίας μπορεί να είναι και χρηματικός όπως το παράδειγμα του Εθνικού Πάρκου Αμβρακικού όπου παρανόμως θηρευμένα είδη υδροβίων πουλιών πωλούνται σε τοπικές ταβέρνες.

-Πόσο εκτεταμένο είναι το φαινόμενο στους υγροτόπους της Βόρειας Ελλάδας;

Υπάρχει ποικιλία παραβάσεων, τις περισσότερες από τις οποίες έχουμε δει σε σχετικές έρευνες που έχουν γίνει για το θέμα αυτό στους ελληνικούς υγροτόπους. Για παράδειγμα σχετική έρευνα, την οποία υλοποίησε το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών έδειξε πως περίπου το 30% των πυροβολισμών στο Δέλτα του Έβρου ακούγονται εκτός του επιτρεπόμενου για τη θήρα ωραρίου, δηλαδή σε συνθήκες σχεδόν χωρίς καθόλου ορατότητα όπου είναι πολύ πιθανό να σκοτωθεί ένα απειλούμενο ή και προστατευόμενο είδος. Επίσης, ενώ η εθνική νομοθεσία απαγορεύει τη χρήση ομοιωμάτων, δηλαδή μικρών πλαστικών συνήθως ομοιωμάτων πουλιών τα οποία προσελκύουν τα πουλιά, οι ελληνικοί υγρότοποι όχι μόνο στη βόρεια Ελλάδα είναι γεμάτοι με αυτά.

Χαρακτηριστικό είναι επίσης το παράδειγμα λαθροθηρίας παγκοσμίως απειλούμενων ειδών όπως τα δύο περιστατικά πυροβολημένων Αργυροπελεκάνων, που είχαμε τη χειμερινή περίοδο που μόλις τελείωσε στο Δέλτα του Έβρου. Περιστατικά λαθροθηρίας καταφθάνουν σχεδόν καθημερινά σε κέντρα περίθαλψης άγριων ζώων σε περίοδο που συμπίπτει με την περίοδο του κυνηγιού, τα περισσότερα από τα οποία είναι αρπακτικά. Δηλαδή, φαίνεται πως οι λαθροθήρες κρύβονται πίσω από τους νόμιμους κυνηγούς, κυκλοφορούν την περίοδο του κυνηγιού όπου και εγκληματούν εις βάρος της άγριας φύσης αλλά και των ίδιων των νόμιμων κυνηγών.

-Ποιον επηρεάζει η λαθροθηρία και πώς;

Η λαθροθηρία επηρεάζει την άγρια πανίδα αλλά και την ίδια την κοινωνία. Καθώς η λαθροθηρία αφαιρεί άτομα από πληθυσμούς απειλούμενων ειδών συμβάλλει άμεσα προς την εξαφάνισή τους. Επίσης, ενώ για παράδειγμα η νομοθεσία απαγορεύει τη χρήση σκαγιών τα οποία περιέχουν μόλυβδο για τη θήρα πτηνών στους υγροτόπους, πολύ μεγάλες ποσότητες μολύβδου εναποθέτονται ακόμα στους υγροτόπους. Ο μόλυβδος είναι τοξικό μέταλλο για το οποίο πολυάριθμές μελέτες έχουν αποδείξει τις επικίνδυνες συνέπειές του στα ζώα αλλά και στον άνθρωπο και συνεπώς η χρήση του στους υγροτόπους επηρεάζει άμεσα τη δημόσια υγεία.

-Ποιος είναι υπεύθυνος για την αντιμετώπισή της;

Για την αντιμετώπιση της λαθροθηρίας καθόλα αρμόδιες είναι οι δασικές υπηρεσίες, δηλαδή οι Διευθύνσεις Δασών και τα Δασαρχεία. Ανακριτικά δικαιώματα έχουν εκχωρηθεί και σε θηροφύλακες των κυνηγετικών οργανώσεων όπως οι κυνηγητικές ομοσπονδίες και σύλλογοι. Σε παράκτιες περιοχές ευθύνη φέρει και το λιμενικό σώμα όπως και η αστυνομία.-

-Επηρεάζει η λαθροθηρία τη Νανόχηνα;

Η Νανόχηνα κινδυνεύει από τη λαθροθηρία κατά μήκος της μεταναστευτικής της διαδρομής, η οποία έχει αναγνωριστεί από το Διεθνές Σχέδιο Δράσης ως η κυριότερη απειλή για το είδος. Στην Ελλάδα διαχειμάζει το σύνολο του Ευρωπαϊκού πληθυσμού της Νανόχηνας το οποίο αριθμεί μόλις περίπου 30 ζευγάρια, το οποίο λόγω του ελαχίστου του αριθμού του, κινδυνεύει σοβαρά από τη λαθροθηρία. Η Νανόχηνα προσομοιάζει εξαιρετικά την Ασπρομέτωπη χήνα, είδος θηρεύσιμο στην Ελλάδα, και δεδομένης της εκτεταμένης θήρας εκτός ωραρίου, καθώς και της άγνοιας για την ύπαρξη της Νανόχηνας όπως και της αδυναμίας διαχωρισμού των ειδών, η λαθροθηρία της Νανόχηνας είναι μία σοβαρή απειλή για το είδος στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, το 2007 βρέθηκε νεκρή από σκάγια αρσενική ενήλικη δακτυλιωμένη Νανόχηνα εντός του Καταφυγίου Άγριας Ζωής στη Λίμνη Κερκίνη.

Νανόχηνα

-Πώς θα σταματήσει η λαθροθηρία;

Η λαθροθηρία όπως και κάθε άλλη παράνομη δραστηριότητα μπορεί να σταματήσει με δύο τρόπους, την πρόληψη και την καταστολή. Όσον αφορά την πρόληψη αναφερόμαστε στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας αλλά και της ίδιας της κυνηγητικής κοινότητας για τις επιπτώσεις της λαθροθηρίας στο οικοσύστημα. Η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας είναι μεν μια χρονοβόρα διαδικασία, αλλά είναι ταυτόχρονα ο μοναδικός τρόπος για να παταχθεί οριστικά η μάστιγα της λαθροθηρίας. Ταυτόχρονα, απαραίτητη είναι και η καταστολή της, έτσι ώστε να προφυλαχθούν σπάνια είδη, τα οποία ήδη βρίσκονται στο χείλος της εξαφάνισης όπως η Νανόχηνα. Καταστολή της λαθροθηρίας επιτυγχάνεται με την τακτική παρουσία ελεγκτικού μηχανισμού στην ύπαιθρο, δηλαδή με ενεργή παρουσία δασοφυλάκων και θηροφυλάκων.

-Τι μπορώ να κάνω εγώ;

Όλοι μπορούν να συνεισφέρουν στην καταπολέμηση της λαθροθηρίας και να προστατέψουν τους δικούς τους αγαπημένους χώρους στην ύπαιθρο. Στην ιστοσελίδα του WWF www.oikoskopio.gr μπορεί κάποιος πολύ εύκολα να δει σε τι καθεστώς προστασίας υπάγεται η περιοχή του. Με σχετική επικοινωνία με το τοπικό δασαρχείο ή/και δ/νση δασών μπορεί να ενημερωθεί για τις διατάξεις οι οποίες ισχύουν στην περιοχή αυτή, και σε υποψία παράβασης αυτών μπορεί να καλέσει στην ειδική γραμμή -1591- του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για σχετική καταγγελία. Επίσης μπορεί να επικοινωνήσει σχετικά με το τοπικό Δασαρχείο, τη Θηροφυλακή αλλά και την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.

Περισσότερες πληροφορίες για το κυνήγι και τη λαθροθηρία:

http://www.ornithologiki.gr/page_in.php?tID=2886&sID=229