ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ

Όσα είπαμε νερό κι αλάτι... Από πού κρατά η σκούφια της αγαπημένης μας φράσης;

Tweet
Share
Tweet
Share

Στην καθημερινή μας ζωή χρησιμοποιούμε δεκάδες φράσεις που μάθαμε από μικροί χωρίς στην πραγματικότητα να γνωρίζουμε την ακριβή προέλευσή τους. Ξέρετε από πού κρατά η σκούφια τους;

Οι φράσεις «ο κύβος ερρίφθη» και «διέβη τον Ρουβίκωνα» που χρησιμοποιούμε σήμερα όταν αναφερόμαστε σε μια απόφαση που έχει παρθεί προέρχονται από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Ο Ρουβίκων ήταν ένας μικρός ποταμός στη βόρεια Ιταλία που κατέληγε στην Αδριατική θάλασσα. Κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής Συγκλητικής Δημοκρατίας, ο νόμος απαγόρευε στους στρατηγούς να διαβούν με τις λεγεώνες τους τον ποταμό Ρουβίκωνα, για την προστασία της δημοκρατίας της Ρώμης από εσωτερικούς στρατιωτικούς κινδύνους: οι παραβάτες στρατηγοί και οι άνδρες τους εθεωρούντο ένοχοι εσχάτης προδοσίας και ιεροσυλίας, κάτι που επέσυρε την ποινή του θανάτου.

Όταν ο Ιούλιος Καίσαρ, το 49 π.Χ., αποφάσισε να περάσει τον ποταμό με τις λεγεώνες του, είπε την περίφημη φράση «ο κύβος ερρίφθη» (στα Λατινικά: alea jacta est).

Όταν θέλουμε να πούμε πως κάτι δεν είναι αληθινό, χρησιμοποιούμε συχνά και τις λέξεις  «τρίχες» και «μούσι». Και οι δύο προέρχονται από τα παλιότερα χρόνια όπου όλοι οι άνδρες είχαν μουστάκι ή και μούσι.

Εκείνη την εποχή μόνο οι ηθοποιοί ήταν ξυρισμένοι ενώ ανάλογα με τους ρόλους τους είχαν ξανθό, μαύρο, ψαρό ή λευκό μουστάκι και γένι. Εκτός δηλαδή από περούκες χρησιμοποιούσαν και ψεύτικα γένια.

a

Επειδή λοιπόν οι περούκες είναι ψεύτικα μαλλιά, δηλαδή ψεύτικες τρίχες, κι επειδή εκείνα τα μούσια ήταν όχι μόνο ψεύτικα, αλλά έπεφταν και συχνά -πράγμα που αντιλαμβάνονταν οι θεατές- και από αυτά, τρίχες και μούσι, κατέληξαν να σημαίνουν το ψεύτικο, το ψέμα.

Όταν κάποιος μας γεμίζει ψέματα λέμε ότι αυτός «μας φλόμωσε στα ψέματα». Τι ήταν όμως το «φλόμο» από το οποίο προέκυψε και η γνωστή έκφραση;

«Φλόμο» ή «Φλώμος» είναι η γενική ονομασία διαφόρων φυτών του γένους «βερβάσκον». Το «φλόμο» το μεταχειρίζονταν μερικοί ψαράδες για να «φλωμώσουν», να δηλητηριάσουν, δηλαδή με τις αναθυμιάσεις του, τα χταπόδια κι έτσι να τα πιάσουν.

newscity1.net

Η λέξη «κάρφωμα» και «καρφωτή» έχει γίνει συνώνυμη της προδοσίας, ενώ γνωστή είναι και η φράση «με κάρφωσε», που λέμε για κάποιον που μας έβλαψε, μας έκανε κακό ή μας πρόδωσε.

Ο Τάκης Νατσούλης υποστηρίζει πως η φράση προέρχεται από τις αρχαίες δεισιδαιμονίες που εκτελούσαν μάγισσες. Αυτές κατασκεύαζαν ένα ομοίωμα ανθρώπου, που το κάρφωναν με πολλά καρφάκια ή καρφίτσες, κυρίως στην καρδιά και στα άλλα μέρη του σώματος. Κατά την ώρα του «καρφώματος» οι μάγισσες εκφωνούσαν ορισμένες μαγικές φράσεις μαζί με το όνομα εκείνου που ήθελαν να βλάψουν. Μετά, αυτό το καρφωμένο ομοίωμα το έθαβαν στην αυλή ή το τοποθετούσαν σε κάποιο κρυφό μέρος του σπιτιού ή του κτήματος του «καρφωμένου».

Έπειτα από έναν καυγά όταν τα βρίσκουμε και πάλι με κάποιον συνηθίζουμε να λέμε πως όσα έγιναν θεωρούνται «νερό και αλάτι», δηλαδή ότι είναι περασμένα, ξεχασμένα. Η φράση έρχεται από την Αγία Γραφή, αλλά και τις συμβολικές ιδιότητες που είχαν αποδοθεί στο αλάτι.

Το αλάτι ήταν και είναι ένα από τα απαραίτητα συστατικά τροφής του ανθρώπου και γι’ αυτό το χρησιμοποιούσαν σε διάφορες επίσημες τελετές και σε ιερές εκδηλώσεις, σαν σύμβολο διάρκειας, ομόνοιας και αφοσίωσης.

Στην Αγία Γραφή διαβάζουμε πως οι πιστοί πρέπει, πάντοτε, να προσθέτουν αλάτι σε όλες τις θυσίες τους και σε κάθε προσφορά τους προς το Θεό. Επειδή το αλάτι είναι απαραίτητο σε όλες τις τροφές, θεωρήθηκε πάντοτε από τις αρχαίες θρησκείες σύμβολο της ενότητας και της συμμαχίας προς το Θεό.

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: Προηγούμενο θέμα Επόμενο θέμα

Προσθήκη σχολίου

Premium Penna Reporter Mamamia CityWoman