Ίσως πέρασε στα «ψιλά» λόγω της επικαιρότητας, αλλά την περασμένη εβδομάδα η ΤτΕ ανακοίνωσε ότι τα υπόλοιπα των καταθέσεων μειώθηκαν τον Οκτώβριο έπειτα από ένα δίμηνο ανοδικό σερί κατά 589 εκατ. ευρώ στα 121,08 δισ. ευρώ.

Κατά συνέπεια, και δεδομένου ότι η ανακεφαλαιοποίηση σχεδόν ολοκληρώνεται ως διαδικασία, οι τράπεζες στοχεύουν στην επιστροφή περίπου 20-25 δις ευρώ, στα ποσά δηλαδή που βρίσκονται εκτός τραπεζικού συστήματος αλλά εντός της χώρας. Και το 2016 θα δώσουν «αγώνα» για να πετύχουν τον στόχο της ενίσχυσης της ρευστότητάς τους, όπως και τα προσεχή χρόνια. Οι διοικήσεις τους εκτιμούν ότι, αν δεν υπάρξει εκ νέου επιδείνωση του οικονομικού κλίματος, είναι εφικτός ο στόχος για αύξηση των υπολοίπων τη διετία 2016-2017 κατά 25 δισ. ευρώ, ποσό που θα δώσει ανάσα στον κλάδο επιτρέποντας την επαναφορά του σε συνθήκες ομαλότητας.

Και παράλληλά, θα μειώσει την εξάρτηση από την ΕΚΤ. Ο συνολικός δανεισμός από το ευρωσύστημα ανέρχεται σε 119,38 δις. ευρώ έναντι καταθετικής βάσης 121,6 δισ. ευρώ. Από τα 119,38 δισ. ευρώ, τα 82,79 δισ. ευρώ είναι μέσω ELA και 36,6 δισ. ευρώ με απευθείας δανεισμό από την ΕΚΤ. Το οξύ πρόβλημα ρευστότητας που αντιμετώπισαν οι τράπεζες λόγω της κρίσης και οδήγησε το καλοκαίρι στην επιβολή των capital controls, ανέδειξε δευτερογενώς πρόβλημα κεφαλαιακής επάρκειας.

Με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, το πρόβλημα αυτό έχει επιλυθεί αφού οι τράπεζες βρίσκονται πλέον με υπερεπάρκεια κεφαλαίων και υψηλές προβλέψεις για επισφάλειες.

Πόσο εφικτή είναι όμως η επιστροφή των καταθέσεων; Σίγουρα δεν πρόκειται για το ευκολότερο εγχείρημα. Όπως όμως σημειώνουν τραπεζίτες, η έγκαιρη ανακεφαλαιοποίηση βγάζει από το κάδρο τον κίνδυνο για "κούρεμα" καταθέσεων. Και εάν βελτιωθεί το οικονομικό κλίμα, επιστρέψει η επενδυτική εμπιστοσύνη, επανέλθει το σύστημα σε συνθήκες ομαλότητας, αρθούν τα capital controls και πολύ περισσότερο εξαλειφθούν οι περιορισμοί για το λεγόμενο «νέο χρήμα» (καταθέσεις που επιστρέφουν σε φυσική μορφή ή μέσω επενδυτικών προϊόντων), τότε θα αποτελούν αυτά ενδείξεις ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί σαφώς.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα υπόλοιπα των καταθέσεων μειώθηκαν τον Οκτώβριο έπειτα από ένα δίμηνο ανοδικό σερί κατά 589 εκατ. ευρώ στα 121,08 δισ. ευρώ. Την ίδια περίοδο τα υπόλοιπα των φυσικών προσώπων σημείωσαν πτώση 453 εκατ. ευρώ στα 101,23 δισ. ευρώ. Συνεχίστηκαν επίσης η μεταφορά κεφαλαίων από λογαριασμούς προθεσμίας σε προϊόντα πρώτης ζήτησης αλλά και οι αναλήψεις μετρητών από ιδιώτες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έγιναν γνωστά, στις προθεσμιακές καταθέσεις ιδιωτών καταγράφηκε νέα μηνιαία πτώση της τάξεως των 936 εκατ. ευρώ στα 42,92 δισ. ευρώ. Στους λογαριασμούς πρώτης ζήτησης τα υπόλοιπα των φυσικών προσώπων αυξήθηκαν κατά 483 εκατ. ευρώ στα 58,31 δισ. ευρώ. Στον αντίποδα, τα υπόλοιπα των επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 43 εκατ. ευρώ στα 14,4 δισ. ευρώ.

Γιώργος Παπακωνσταντίνου