Το θέμα του παγκόσμιου βασικού εισοδήματος σαν παροχή από το κράτος συζητείται όλο και πιο πολύ από οικονομολόγους, επιχειρηματίες, χρηματοοικονομικά στελέχη και πολιτικούς.

Οι υποστηρικτές της εφαρμογής του μέτρου - μεταξύ άλλων οι Βαρουφάκης, Elon Musk, Robert Reich, Benoît Hamon και μέχρι ενός σημείου ο Bernie Sandres -  θεωρούν ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο το κράτος θα γλιτώσει χρήματα μακροπρόθεσμα, θα απλοποιήσει τη γραφειοκρατία και θα καταπολεμήσει τη φτώχεια και την ανισότητα. Παράλληλα θεωρούν πως το εισόδημα θα αυξήσει τον βαθμό ελευθεριάς των πολιτών. Eφόσον δεν θα υπάρχει το άγχος της επιβίωσης οι πολίτες θα επιλέγουν την εργασία της αρεσκείας τους, ενώ οι νέες γενιές θα έχουν μεγαλύτερη άνεση χρόνου για να εμπλουτίσουν τις σπουδές τους.

Όμως ο βασικός λόγος για τον οποίο βγήκε αυτό το εναλλακτικό σύστημα κοινωνικής προστασίας - για τα καλά - από το συρτάρι είναι ένας.

 Η επέλαση των ρομπότ και της τεχνητής νοημοσύνης στην παραγωγή και στις επιχειρήσεις.

Στα εργοστάσια τα ρομπότ αυξάνονται συνεχώς στις γραμμές παραγωγής. Στη Ν. Κορέα η αναλογία είναι 4.8 ρομπότ ανά 100 εργάτες, στην Ιαπωνία 3.8 ρομπότ ανά 100 εργάτες, στην Γερμανία η αναλογία είναι 2.92 - 100, στην Κίνα 0.66 - 100, στις Η.Π.Α. η αναλογία είναι 1.64 - 100, ενώ ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 0.66 ρομπότ ανά 100 εργάτες.

Στις Η.Π.Α. το ποσοστό των θέσεων εργασίας που απειλεί η τεχνολογία αγγίζει το 45%. Ποσοστό που αυξάνεται στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το 88% των θέσεων εργασίας απειλείται στην Αιθιοπία, στη Κίνα το ποσοσό αγγίζει το 77% ενώ το μέσο παγκόσμιο ποσοστό φτάνει το 57%.

Η τεχνολογία δεν απειλέι μόνο τις θέσεις εργασίας στον βιομηχανικό κλάδο. Δουλειές όπως εκτιμητές ρίσκου ασφαλειών, χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι, υπάλληλοι εξυπηρέτησης πελατών, εργάτες στον αγροτικό τομέα, οδηγοί, ταχυδρόμοι, εργαζόμενοι στα καταστήματα εστιάσης κ.α. θέσεις, θα αντικατασταθούν είτε από ρομπότ είτε από τεχνητή νοημοσύνη.

Σημειώνεται πως με ψήφισμα που υιοθέτησε την περασμένη Πέμπτη το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ζητείται η θέσπιση πανευρωπαϊκών κανόνων για τις αλλάγες που μπορεί να επιφέρει ο ταχέως αναπτυσσόμενος κλάδος της ρομποτικής στην αγορά εργασίας μέσω της δημιουργίας, της μετακίνησης και της απώλειας ορισμένων θέσεων εργασίας. Οι ευρωβουλευτές καλούν την Επιτροπή να αναλύσει αυτή τη σειρά δυνητικών εξελίξεων, κίνηση ενδεικτική της παγκόσμιας ανησυχίας.

Η αντίθετη άποψη

Οι επικριτές αποκαλούν το όλο ζήτημα σοσιαλιστικό παραμύθι. Υποστηρίζουν πως έτσι αποθάρρυνεται η αναζήτηση εργασίας, και θεωρούν πως το κόστος θα είναι δυσβάσταχτο για τους κρατικούς προϋπολογισμούς.

Τα έσοδα που θα χαθούν απο τις εισφορές των πρώην εργαζομένων, θα σημάνουν και τεράστια αύξηση στην φορολογία των επιχειρήσεων και φυγή από την χώρα. 

Είναι γεγονός πως η τεχνολογία για μία ακόμη φορά αλλάζει τον κόσμο της εργασίας. Το ισχύον σύστημα παροχών και φορολογίας -  εκτός κι αν επιβληθεί φορολογία στα ρομπότ-εργάτες - καθίσταται άνευ σημασίας. Το παγκόσμιο βασικό εισόδημα θα μπορούσε να προστατεύσει τους αυξανόμενους αριθμούς πολιτών που εργάζονταιι σε μια ανασφαλή αγορά εργασίας με συμβάσεις μερικής απασχόλησης. Όμως τα ερωτήματα που μένει να απαντηθούν και τα προβλήματα που θα πρέπει να λυθούν θα είναι ακόμη περισσότερα.

Με στοιχεία από:  Guardian, fastcoexist.com, futurism.com, basicincome.org